Compostio yn y cartref

Sut allai leihau un rhan o dair o fy ngwastraff?

Gall croen llysiau, toriadau gwrychoedd, papur a sawl peth arall o’r gegin a’r ardd bydru’n rhwydd a naturiol mewn bin compost cyffredin, fel bod llai o wastraff i’w roi allan i’w gasglu ac i’w brosesu. Gallwch gompostio oddeutu un rhan o

dair o’ch gwastraff, gan arbed ynni ac adnoddau, a gwneud lles i’r ardd ac i’r boced.

Yn eich bin compost gall pryfed a microorganebau bydru gwastraff bioddiraddadwy yn hawdd a chyfleus i greu compost rhad ac am ddim – ond os anfonnir y gwastraff i safleoedd tirlenwi bydd yn cael ei gymysgu a’i gladdu gyda phob math o wastraff. Does dim aer i gynnal y micro-organebau sy’n ffynnu mewn bin compost.

Ble mae biniau compost ar gael?

Mae’r rhan fwyaf o gynghorau lleol yn cynnig biniau am bris gostyngol.  I gael rhagor o wybodaeth, cysylltwch â chyngor eich bro.

Sut i ddechrau?

Rhowch y bin mewn safle cyfleus a hawdd ei gyrraedd o’r gegin a dechreuwch lenwi!


 

Cyngor Call - lle i’w osod:

Mae’n well ei osod ar bridd (lle gall mwydod a phryfetach ddod o hyd iddo’n hawdd), ond mae concrit yn iawn hefyd os oes rhywfaint o ddraeniad.

Cadwch focs wrth law yn y gegin ar gyfer eich gwastraff fel na fydd raid i chi ei gario i’r bin mor aml.

Beth ddylwn i ei roi yn y bin?

Mae eich bin angen cymysgedd o ddeunyddiau sy’n pydru ar wahanol gyflymder – does dim angen eu didoli.

Pydrwyr Cyflym

Pydrwyr Araf

Beth na ddylwn i ei roi yn y bin?

Gwastraff ffrwythau

Brigau caled

Cig/pysgod/esgryn
 

Plicion llysiau amrwd

Coesau planhigion

Cynnyrch llaeth
 

Blodau

Twigs

Bwyd wedi’i goginio
neu ei brosesu

Chwyn

Dail hydref

Lludw glo

Toriadau gwrychoedd

Cardbord wedi’i rwygo

Baw cwn a chathod
(cigyswyr)

Torion gwair
(dim gormod ar y tro)

Bocsys wyau

Gwreiddiau chwyn
lluosflwydd (dant
y llew, llysiau’r
gymalwst, taglys,
marchwellt, dail tafol)

Bagiau te a gwaddod coffi

Plisgyn wyau

 

 

Siafins coed

 

 

Baw anifeiliaid (llysysol)
e.e. mochyn cwta/bochdew

 

 

Canol papur ty bach/
papur cegin

 

Cyngor Call – y cymysgedd:

Mae deunyddiau sy’n pydru’n gyflym yn tueddu i wasgu at ei gilydd, a mynd yn wlyb, felly gall eu cymysgu gyda deunyddiau sy’n pydru’n araf arbed y compost rhag lysnafeddu a mynd i ddrewi. Mae deunyddiau sy’n pydru’n araf yn tueddu i fod yn sych ac i bydru’n fwy araf. Maent yn rhoi mwy o afael i’r compost ac yn creu pocedi o aer yn y domen. Yn ddelfrydol dylai eich compost gynnwys yr un faint o bydrwyr araf a phydrwyr cyflym.
Yn y fideo hwn, rydyn ni’n dangos sut mae dechrau compostio, ble mae’r cyfarpar cywir a pha gynhwysion: